przez kogoś
  • odmieniać przez wszystkie przypadki
    6.01.2013
    6.01.2013
    Szanowni Państwo,
    na wczorajszej Gali Mistrzów Sportu, emitowanej na antenie TVP1, prezenterka powiedziała: „Dzisiaj słowo dziękuję [nie dziękować] będzie odmieniane przez wszystkie przypadki”. Trochę mnie to zdanie rozbawiło. Czy jest ono poprawne? Mam wątpliwości, gdyż z jednej strony wyraz dziękować jako czasownik nie odmienia się przez przypadki, ale z drugiej całe sformułowanie można by uznać za sfrazeologizowane, a frazeologia, wiadomo, rządzi się swoimi prawami.
    Łączę wyrazy uznania
    Dominik
  • wysługiwać się kimś, wykorzystywać kogoś
    29.05.2002
    29.05.2002
    Dzień dobry!
    Mam pytanie, na które nikt nie potrafi dać mi 100% odpowiedzi. Usłyszałem ostatnio pewne zdanie, które bardzo mnie zastanowiło: „Cały czas się mną wykorzystujesz!”. Chodzi o wyrażenie wykorzystywać się kimś: czy jest ono poprawne w języku polskim? Wiem, że mówi się wysługiwać sie kimś, ale czy mozna też mówić wykorzystywać się kimś?
    Z góry dziękuję za pomoc.
  • dzięki, przez i poprzez
    16.05.2002
    16.05.2002
    Czy w przypadku, gdy słówko dzięki, np. w zwrocie dzięki temu, jest używane w znaczeniu pozytywnym, a słówko przez, np. w zwrocie przez to w znaczeniu negatywnym (choć wielu ludzi używa go w znaczeniu pozytywnym, co mnie bardzo irytuje), to czy słówko poprzez można traktować jako neutralne, a tym samym poprawne w obu tych przypadkach? Czekam na odpowiedź.
  • dzięki a przez
    17.10.2013
    17.10.2013
    Czy jest tak, że słowa przez używamy wtedy, gdy chcemy wyrazić coś nieprzyjemnego, np. „Przez ciebie złamałam nogę”, natomiast słowo dzięki stosujemy tylko wtedy, gdy dana sytuacja jest dla kogoś pomyślna – „Dzięki tobie dostałam pracę”? Czy może są sytuacje, gdy możemy je stosować wymiennie?
  • krzyczeć po kimś
    12.03.2016
    12.03.2016
    Zdarza mi się słyszeć, zwłaszcza wśród moich znajomych z południa Polski, formę krzyczeć po kimś zamiast krzyczeć na kogoś. Z początku podejrzewałem, że jest to element śląskiej gwary, ale później zdarzało mi się napotykać tę formę także u mieszkańców innych rejonów kraju. Żaden ze słowników, które przeglądałem, nie wspomina o krzyczeniu po kimś. Stąd moja prośba o wyjaśnienie, skąd w języku wzięła się ta forma i czy można uznać za poprawne jej stosowanie.
  • kto jako ktoś
    12.09.2005
    12.09.2005
    Witam!
    Czasem w słownikach można spotkać, że zamiast wyrazu kogoś jest kogo, np: „indagacja (…) wypytywanie się, dopytywanie się; badanie kogo”. Zastanawiam się, czy też w mowie potocznej mogę tak mówić: nie kogoś, ale kogo, np.: „Wziąłem i wyszarpałem kogo za włosy”.
    Jakub
  • Mydlić komuś oczy
    11.10.2016
    11.10.2016
    Interesuje mnie etymologia powiedzenia mydlić komuś oczy.
  • być za kimś
    24.06.2002
    24.06.2002
    Dzień dobry!
    Chciałabym się dowiedzieć, czy poprawne jest wyrażenie być za kimś oznaczające czyjś pozytywny stosunek do kogoś, przyjaźń, miłość. Często słyszę to wyrażenie, ale podejrzewam, że jest to regionalizm. Pochodzę z okolic Łodzi. Z góry dziękuję za pomoc.
  • zeszło komuś
    1.03.2010
    1.03.2010
    Czy poprawna jest forma: „Długo ci się zejdzie?”, czy powinno być: „Długo ci zejdzie?”?? Czy może obie są poprawne?
  • Robić komuś dobrze
    12.05.2016
    12.05.2016
    Proszę powiedzieć: co językoznawcy sądzą o wyrażeniu robić komuś dobrze?
    Wiedzą Państwo zapewne, że wywodzi się ono ze sfery erotyki (oraz co znaczy), ale czy jest ono stosowne w oficjalnych wypowiedziach bądź tekstach dziennikarskich? Jak czytam w gazecie, że przewodniczący Tusk zrobi nam dobrze, to mam poważne wątpliwości, czy ten zwrot powinien się ukazać w tekście, a mówią tak czasem również osoby znane i publiczne.

    Z poważaniem
    Wojciech ze Szczecina
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego